Day: June 18, 2015

Osanica se nalazi u severozapadnom delu Žagubičke kotline u širem smislu, u srednjem delu toka Osaničke reke,podno južnih vrhova Homoljskih planina. Spada u grupu najstarijih naselja u Homolju po popisu naselja u „Braničevskom tefteru“ iz 1467 godine, koje se nalazi na nadmorskoj visini od 305 metara, udaljeno od regionalnog puta Požarevac – Bor 3 kilometara, u kome živi 1200 stanovnika, pravoslavne veroispovesti, vlaškog porekla.

Na obodu naselja, uzvodno uz reku Osanica, počinje prelepa Osanička klisura, koja je pod zaštitom države, kao spomenik prirode. Osanička reka protiče kroz naselje, bogata je autohtonom ribom, a njen mulj zlatom.U naselju radi područno odeljenje osnovne škole do četiri razreda, benzinska stanica, pošta, zdravstvena ambulanta, kablovska televizija, telefon, veterinarska stanica i objekti zanatske i trgovinske delatnosti. Naselje je snabdeveno gravitacionom seoskom vodom. Postoje pogoni drvne i mlinske industrije, kao i otkup i prerada šumskih plodova.

Samo naselje leži u suženoj dolini Milatovačke reke, na severnom obodu Žagubičke kotline, mada se vremenom širilo ka reginalnom putu Petrovac na Mlavi – Bor i poprimilo karakteristike šumadijskog tipa naselja. Leži  na udaljenosti od 4 kilometara od glavnog regionalnog puta, u kome živi 830 stanovnika pravoslavne veroispovesti srpskog porekla.

U ataru naselja, nalazi se najstariji pravoslavni objekat u Braničevskoj eparhiji, manastir „Trška crkva“, na mestu gde je nekad postojalo naselje Trg, koje je nestalo posle dolaska Turaka na ove prostore. Milatovac spada u najstarija homoljska naselja, po popisu naselja u „Braničevskom tefteru“ iz 1467 godine.  Naselje nema seoski vodovod, a vodosnabdevanje je rešeno izgradnjom pojedinačnih ili grupnih vodozahvata.

U naselju radi područna osnovna škola do četiri razreda, kablovska televizija, telefon i objekti trgovinske delatnosti, pogoni za otkup i preradu šumskih plodova i duvana. Loše komunikacijske veze sa okolnim naseljima, osim sa Selištem i regionalnim putem Požarevac – Bor, i makadamski banovinski put, koji ga preko Homoljskih planina povezuje, sa Kučevom i Zviždom. Izuzetno je pogodno je za razvoj seoskog turizma.

Naselje Milanovac ili kako ga lokalno stanovništvo zove „Magudica“, nalazi se na regionalnom putu Krepoljin – Despotovac, na 10 kilometara od Krepoljina, na nadmorskoj visini od  215 metara, u kome živi 440 stanovnika, pravoslavne veroispovesti, vlaškog porekla.

U naselju postoji područno odeljenje osnovne škole do četvrtog razreda, kablovska televizija, telefon, seoski gravitacioni vodovod, zdravstvena ambulanta, pogon za uzgoj ribe i objekti zanatske i trgovinske delatnosti. U blizini naselja, nalazi se rudnik mrkog uglja „Jasenovac“. Na obodu naselja nalazi se prelepo Krupajsko vrelo, pećinskog tipa, čija otoka čini Krupajsku reku, bogatu autohtonim vrstama ribe, a posebno potočnom pastrmkom.

Na Krupajskom vrelu postoji vodenica, otvoren bazen za kupanje sa vodom iz termalnog izvora, i smeštaj u seoskim domaćinstvima.  Kuriozitet ovog naselja čini brdo „Magula“, neistražen lokalitet kao moguća grobnica nekog vladara iz starih vekova.

Najmanje selo u Homolju,  koje se prvi put pojavljuje u dokumentima u XIX veku, kao zaseok naselja Bliznak. Udaljeno je od Krepoljina 10 kilometara, i nalazi se na putu ka Bliznaku. U naselju živi 40 stanovnika pravoslavne veroispovesti, vlaškog porekla. U naselju postoji seoski gravitacioni vodovod, kablovska televizija, telefon.

Lipe je naselje koje je nestalo, zapravo po popisu iz 2002. godine, tamo se vodi samo jedan stanovnik. Nalazi se na krajnjem istoku teritorije opštine Žagubica, u maloj dolini, sa polurazrušenim kućama, ostacima nekadašnjih strujnih vodova, zaraslim u grmlje, putevima i dvorištima.

Naselje je udaljeno 2 kilometara od regionalnog puta Požarevac – Bor, veoma lošim makadamskim brdskim putem. U ataru naselja i njegovoj široj okolini, otkrivene su bogate naslage rude bakra i zlata, što može da bude uzrok formiranju novog naselja.

Najveće naselje u Homolju posle Žagubice i Krepoljina, smešteno na istoku Žagubičke kotline, ispod krajnjih jugozapadnih obronaka Homoljskih planina, kroz koje prolazi regionalni put  Žagubica-Majdanpek. Spada u grupu najstarijih naselja u Homolju po popisu naselja u „Braničevskom tefteru“ iz 1467 godine.

U naselju na nadmorskoj visini od 370 metara, živi 2000 stanovnika pravoslavne veroispovesti, vlaškog porekla, koji su većinom na radu u inostranstvu ili okolnim gradovima. U naselju postoji vodovod i kanalizacija, zdravstvena ambulanta, pošta, benzinska stanica, kablovska televizija, telefon, asfaltirane ulice i objekti zanatskih i trgovinskih delatnosti, kao i pogon za preradu drveta. Laznica ima matičnu osnovnu školu u kojoj se školuju deca do osmog razreda.

U ataru naselja nalazi se Potajnica, prirodna mistična retkost, u narodu poznata kao „Stojanje“, intermitentni izvor, iz kog voda otiče sa prekidima u različitim vremenskim intervalima, zavisno od godišnjeg doba. U neposrednoj blizini naselja nalazi se „Pčelinji krš“, neistraženi brežuljak, na kome postoje tragovi starog grada-utvrđenja, sa ostacima grnčarije i zgure kao proizvod livenja metala. U samom naselju nalazi se kuća Jovana Šerbanovića, narodnog heroja iz drugog svetskog rata, koja je kao spomenik pod zaštitom. Pogodno je za razvoj seoskog turizma.

Najjužnije naselje u Homolju, koje se nalazi na granici sa opštinom Despotovac, kroz koje prolazi regionalni put Krepoljin – Despotovac, kroz koje prolazi Crvena reka, kao leva pritoka Krupajske reke.

U naselju živi 650 stanovnika pravoslavne veroispovesti, srpskog porekla. Krupaja je mlađe naselje u Homolju, verovatno doseljenici sa juga Srbije. U naselju postoji područno odeljenje osnovne škole do četvrtog razreda, kablovska televizija, telefon, seoski gravitacioni vodovod, u blizini naselja, nalazi se rudnik mrkog uglja „Jasenovac“, kao i objekti zanatskih i trgovinskih delatnosti.

Drugi ekonomski centar Homolja – Krepoljin, nekad sedište opštine, nalazi se u zapadnom delu opštine Žagubica, na raskršću reginalnih puteva: Požarevac-Bor i Krepoljin-Despotovac. Nalazi se na nadmorskoj visini od 240m, u kome žive 1700 stanovnika pravoslavne veroispovesti, srpskog i vlaškog porekla. U naselju se nalazi  sedište rudnika mrkog uglja „Jasenovac“, tekstilni zanatski pogon, farma za uzgoj pilića, matična osnovna škola, dečji vrtić, zdravstvena ambulanta, veterinarska stanica, apoteka, pošta, telefon, benzinska stanica, odeljenje stanice milicije, kablovska televizija, asfaltirane ulice i objekti uslužnih delatnosti.

Snabdeveno je gravitacionim vodovodom, a u toku su pripreme za izgradnju kanalizacione mreže. Krepoljin je naselje novijeg doba, u čijoj se blizini  nalaze neistraženi ostaci rimskih utvrđenja i manastir Gornjak, zadužbina kneza Lazara. U ataru naselja nalazi se nedovoljno istražena i neuređena za posetioce, „Pogana peć“, speleološka lepota, prelepo vrelo „Lopušnja“, uzvodno uz reku Mlavu, na ulasku u Ribarsku klisuru, kao deo  raznovrsnih prirodnih vrednosti, koje obogaćuju ovu teritoriju turističkim vrednostima. Naselje je izuzetno povoljno za razvoj seoskog turizma.

Samo naselje smešteno je pod južnim obroncima Homoljskih planina, kroz koje teče Jošanička reka, koja ima najgušću rečnu mrežu od svih Homoljskih reka, čiji je mulj bogat zlatnim rudama i autohtonim vrstama rečne ribe.

U Jošanici živi 670 stanovnika, pravoslavne veroispovesti, srpskog porekla. Atar naselja bogat je raznovrsnim šumskim plodovima, što je uzrokovalo privređivanje kroz proizvodnju,berbu i preradu pečurki i ostalih darova prirode. Jošanica je udaljena od regionalnog puta Požarevac – Bor 7 kilometara, koji je presvučen asfaltom, i to je jedina njena putna veza ka drugim naseljima. U naselju radi područno odeljenje osnovne škole do četiri razreda, kablovska televizija, telefon trgovine i zanatske radnje.

Naselje je snabdeveno je gravitacionom seoskom vodom. Zanimljivost je da ima dva seoska groblja, bez istraženih podataka zašto je to tako.

Izvarica je naselje koje ima najpovoljniji položaj u odnosu na regionalni put Požarevac – Bor, udaljeno je od puta 500 metara, smešteno je na ulasku reke Mlave u Ribarsku klisuru, na levoj obali tik uz Mlavu, na krajnjem jugozapdnom delu Žagubičke kotline, na nadmorskoj visini od 270 metara. U naselju živi 370 stanovnika, pravoslavne veroispovesti, srpskog porekla.

U podnožju padina planine Beljanice, na obodu naselja, postoji Izvaričko vrelo, čija otoka čoni Izvaričku reku, kao levu pritoku reke Mlave. Izvarica spada u grupu najstarijih naselja u Homolju, po popisu naselja u „Braničevskom tefteru“ iz 1467 godine.

Naselje je snabdeveno gravitacionim vodovodom, ima područnu osnovnu školu do četiri razreda, stočarsku zadrugu, kablovsku televiziju, telefon  i  trgovinske objekte. Meštani se mahom bave stočarstvom, a u samom naselju radi pogon za preradu homoljskog mleka, što čini okosnicu privređivanja. Kuriozitet ovog naselja čini zajedničko groblje sa naseljem Suvi Do, neistraženo „Jelinsko groblje u centru sela i lokalitet „Stara Izvarica“, gde postoji groblje i tragovi starog naselja, iz neutvrđenog doba. Blizina reke Mlave i Ribarske klisure, nudi različite sadržaje za razvoj turizma u raznim oblicima.